Το "Ύλη και μνήμη" (1896) αποτελεί ένα από τα τέσσερα κύρια έργα του Μπερξόν και δημοσιεύεται για πρώτη φορά σε ελληνική μετάφραση. Στο έργο του αυτό, ο μεγάλος Γάλλος φιλόσοφος αναπτύσσει μία όλως πρωτότυπη προσέγγιση σχετικά με το κεντρικό και πάντοτε επίκαιρο φιλοσοφικό ζήτημα της σχέσης ύλης και πνεύματος.Η αναδιατύπωση του ζητήματος βασίζεται στην τόσο πρωτότυπη όσο και ενδελεχή ανάλυση της αντίληψης και της μνήμης, η οποία και οδηγεί στον ριζικό επαναπροσδιορισμό της σχέσης τους. Κατά την ανάλυσή του αυτή, ο Μπερξόν λαμβάνει ρητά υπ' όψιν του και τα τότε πορίσματα της επιστημονικής έρευνας, τα οποία παρακολουθούσε και μελετούσε εμβριθώς. Ως θεμελιώδης για την όλη προσέγγιση αποδεικνύεται η σχέση των σωματικών και πνευματικών λειτουργιών με τη βουλητική δράση του βιολογικού και κοινωνικού όντος "άνθρωπος". To "Ύλη και μνήμη" παρέχει στον Έλληνα αναγνώστη τη δυνατότητα να μελετήσει ένα υπόδειγμα γόνιμου διαλόγου ανάμεσα στη φιλοσοφία και τη θετική επιστήμη, καθώς και υπέρβασης παραδοσιακών αντιπαραθέσεων στη φιλοσοφία όπως εκείνης μεταξύ ρεαλισμού και ιδεαλισμού. Η Εισαγωγή της ελληνικής έκδοσης παρέχει στον αναγνώστη κατατοπιστικές πληροφορίες σχετικά με τη θέση που κατέχει το έργο στο πλαίσιο της όλης φιλοσοφίας του Μπερξόν, καθώς επίσης και σχετικά με τον αντιφατικό τρόπο με τον οποίο το αντιμετώπισε η κριτική. Το δε Επίμετρο επιχειρεί μια συνολική ερμηνευτική προσέγγιση του περιεχομένου του.